De vogelvluchtkaart van de inrichting van landgoed Gelderse waard
De vogelvluchtkaart van de inrichting van landgoed Gelderse waard Foto:

Perspectief op Landbouw

Stichting Twickel ziet natuurinclusieve landbouw als toekomst

We leren op school dat eten en drinken van de boer komen, maar verder reikt de kennis van veel mensen niet. Voor zuivelproductie, teelt van voedingsgewassen en zaden of het verwerken van vlees komt echter heel wat om de hoek kijken. Wat allemaal, dat lees je elke laatste week van de maand. Met als middelpunt de biologische melkveehouderij van Sander en Joyce Tiecken aan de Gelderse Waard 2.

Het biologisch landbouwbedrijf van Sander en Joyce Tiecken ligt op een landgoed dat eigendom is van Stichting Twickel. Landgoed Twickel was tot 1953 familiebezit, tot de laatste eigenaar, Barones Van Heeckeren-Van Wassenaar, haar eigendommen onderbracht in een stichting. Deze beheert momenteel zo’n 7.000 hectare, verdeeld over acht landgoederen in Nederland, waarvan landgoed Twickel in Ambt Delden het grootste en bekendste is.

Door Alie Engelsman

Wilke Schoemaker is beheerder van een aantal landgoederen van Stichting Twickel, onder welke de Gelderse Waard. Dit landgoed bestaat uit de Grote Gelderse Waard en de Kleine Gelderse Waard, met de omsloten rijnstrangen aldaar. Het is een ruim 350 hectare groot gebied met o.a. moeras en rietdelen, waar twee boerderijen gevestigd zijn. Wilke: “Doelstelling van Stichting Twickel is zowel de cultuurhistorie, de natuur en de landbouw te onderhouden op de landgoederen. Vaak zie je dat dat in Nederland uit elkaar is gegroeid. Het gaat dan vaak alleen om een kasteel, een natuurgebied of een landbouwbedrijf. Wij zien dat als een geheel en noemen dat dan ook landgoederen in bedrijf. Wij hebben landbouwers op het landgoed nodig voor het onderhoud en streven er naar dat zij economisch gezien een goed bedrijf kunnen runnen.”

Goed vertrouwen

Sander en Joyce zijn ‘nieuwe’ boeren op een landgoed van Twickel. Met vrijwel alle andere boeren heeft de stichting inmiddels een generatielange band. “De boerderijen blijven meestal in de familie. Die kennen we persoonlijk goed. Er is sprake van goed vertrouwen in elkaar. Sander en Joyce namen het bedrijf over van Herman Lucassen, die geen bedrijfsopvolger had. Toen de boerderij op het landgoed in de Gelderse Waard vrij kwam, besloten we wel dat de landbouwer die het bedrijf zou overnemen een biologische bedrijfsvoering zou hebben. Sander voelde daar wel voor en zag kansen.”

Stimuleren

Niet alle landbouwers op de landgoederen van Twickel boeren biologisch. Wel streeft Stichting Twickel een natuurinclusieve landbouw na. "Dat is toch de toekomst van onze landgoederen. Boeren die over willen schakelen van regulier naar biologisch, kunnen we zelfs een korting op de pachtprijs aanbieden gedurende een jaar of twee, want zolang duurt het ongeveer om over te schakelen. Op die manier kunnen we de verwachte omzetdaling wat compenseren. We kunnen de landbouwers niet dwingen hun bedrijfsvoering aan te passen, maar we kunnen ze wel stimuleren middels positieve beloningen. We zijn bijvoorbeeld blij als boeren struweelhagen om hun percelen willen laten aanplanten. Daarvoor hoeven ze vaak zelfs geen grond in te leveren. Die hagen zijn belangrijk voor de biodiversiteit op een landgoed.
We hebben gemerkt dat door de haag, die om het bedrijf van Sander is aangepoot, veel boerenlandvogels zoals grasmus, roodborsttapuit en andere bedreigde vogelsoorten, zijn terug gekeerd. Een voordeel van natuurinclusieve landbouw is dat de koeien een groot deel van het jaar buiten lopen in kruidenrijk grasland en dat er op een andere manier, namelijk minder percelen tegelijk, wordt gemaaid. Hierdoor leven er meer vlinders en insecten in de graslanden, die op hun beurt weer vogels aantrekken.
Bepaalde delen van het natuurgebied hebben weer baat bij natuurlijke begrazing, door onder andere jong- en vleesvee van de twee agrariërs. Ons streven is een goed rentmeesterschap, zodat we over 400 jaar nog steeds mooie landgoederen hebben op gezonde grond. Je houdt bodems gezond door wisselteelt, dus er zoveel mogelijk verschillende gewassen op te verbouwen en door minder gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken. Dat natuurinclusieve, dat is belangrijk voor onze stichting.”

Meer informatie: https://twickel.nl/