Koninklijke taal
Dit jaar is het tien jaar geleden dat ‘de dag die je wist dat zou komen’ was. Onze koning zetelt alweer tien jaar op de troon der Nederlanden. Natuurlijk is daar talig ook heel wat over te zeggen.
Alleen al die ‘dag dat je wist dat zou komen' maakte veel los. Deze regel uit het Koningslied riep weerstand op bij sommige taalexperts. Die gingen gemakshalve wel voorbij aan het feit dat vergelijkbare constructies in oudere literatuur best gewoon waren en dan geen kritiek kregen (zoals ‘de brief die zij wist dat zou komen' in De Gids, 1903). Niet meer over zeuren dus mensen, dit noemen we dichterlijke vrijheid. Maar de koning zelf kent ook zijn talige eigenaardigheden, zoals het koninklijk meervoud. Want hij gebruikt in officiële zaken het meervoud terwijl hij naar zichzelf verwijst, wij dus in plaats van "ik". Dat doen koningen om de eigen belangrijkheid te benadrukken. Misschien wel het bekendste citaat met de zogenaamde pluralis majestatis is ‘We are not amused', van koningin Victoria. Maar volgens bronnen sprak ze niet alleen over zichzelf, maar ook over de hofdames. Dus dan gebruikte ze hier een ordinair meervoud. Hoeveel Spaans heeft onze koning inmiddels van zijn vrouw opgepikt? Helaas niet altijd voldoende. In 2009 hield hij in Mexico een (verder Engelstalige) toespraak waarbij hij het Latijns- Amerikaanse gezegde ‘Een slapende garnaal wordt meegenomen door het getij' wilde aanhalen. Door een vertaalfout gebruikte hij het woord chingada in plaats van corriente voor ‘getij'. In Argentinië is dat woord onschuldig, maar in Mexico betekent het zoveel als ‘naar de kloten'. ‘Laten we van een garnaal geen walvis maken', gaf Willem- Alexander later als commentaar op de opschudding die ontstond. Je kunt van alles van hem vinden, maar humor heeft hij wel! Ik wens iedereen een fijne Koningsdag.
Manon Kummer