Statiegeld op blikjes per 1 april 2023
Invoering kroon op het werk van GoClean
LIEMERS - Vanaf 1 april - geen grapje - zit er € 0,15 statiegeld op een blikje. Het is fantastisch om te zien dat de eerste lege statiegeldblikjes al worden ingeleverd”, aldus Hester Klein Lankhorst, algemeen directeur van het Afvalfonds Verpakkingen. De invoering is de kroon op het werk van GoClean.
Zwerfafval in de openbare ruimte is een van de dingen waar veel mensen zich aan storen. Jarenlang is geprobeerd om via schoonmaakacties en publiciteitscampagnes de hoeveelheid zwerfafval te verminderen. In regio De Liemers organiseert GoClean met vrijwilligers al een aantal jaar dergelijke schoonmaakacties. Tijdens die schoonmaakacties viel op dat een groot deel van het zwerfafval bestond uit blikjes en plastic flesjes.
In landen als Duitsland, Zweden en Finland belanden dankzij statiegeld nauwelijks plastic flesjes en blikjes als zwerfafval op straat. Voor GoClean was dat de aanleiding om gemeentes, provincies, waterschappen en andere organisaties een brief te schrijven. Peggy Blaauw en Arjan Vermeulen: "Daarin riepen we organisaties op om zich uit te spreken voor het invoeren van statiegeld op plastic flesjes en blikjes. Organisaties die voor invoering van statiegeld zijn, kunnen zich registreren bij de Statiegeldalliantie. Dankzij onze actie groeide de Statiegeldalliantie uit tot een beweging waar meer dan 1.200 organisaties zich bij aansloten." De invoering van statiegeld in Nederland is een lang traject geweest. Meer dan 20 jaar werd er gestudeerd en gediscussieerd. Ook aan die onderzoeken leverde GoClean haar bijdrage. Dat deed GoClean door gegevens over het soort zwerfafval en de aantallen te verzamelen en te delen. Uiteindelijk besloot Staatssecretaris Stientje van Veldhoven dat statiegeld ingevoerd zou worden. Dat zou gebeuren als de hoeveelheid plastic flesjes en blikjes in het zwerfval niet met minstens 70% zou afnemen.
Al snel werd duidelijk dat de hoeveelheid plastic flesjes in het zwerfafval niet of nauwelijks afgenomen was. En dus kwam er op 1 juli 2021 statiegeld op kleine plastic flesjes. Stap voor stap werd het aantal plastic flesjes waar statiegeld op kwam uitgebreid. GoClean toonde aan dat er onduidelijkheid was, toen bleek dat sommige sapflesjes wel statiegeld hadden en anderen niet. Dat leidde er toe dat uiteindelijk op alle sapflesjes statiegeld kwam. De invoering van statiegeld op plastic flesjes heeft laten zien dat statiegeld pas echt effectief is. Het aantal plastic flesjes in het zwerfafval is sinds de invoering van statiegeld enorm afgenomen. Datzelfde gaat nu ook gebeuren zodra blikjes voorzien zijn van het statiegeldlogo en het statiegeldsysteem voor blikjes ook goed werkt in Nederland. Peggy: "Let er vanaf nu dus goed op of er op een blikje (al) een statiegeldlogo staat. Als dat het geval is kan je het statiegeldblikje inleveren in de statiegeldautomaat bij de supermarkt. Je krijgt je statiegeld dan terug. Let wel op dat je statiegeld blikje niet (te veel) gedeukt is. Anders herkent de statiegeldautomaat het blikje niet."