Rafel van de maand mei: broedvlotjes voor zwarte stern
GROESSEN - Begin mei zijn er in de Jezuïetenwaai, in de plas aan de Leuvensedijk, kleine vlotjes geplaatst. Boswachter Daan Meeuwissen hoopt dat de zwarte sterns ze zullen vinden.
Deze kleine sierlijke vogeltjes kunnen de broedeilandjes namelijk goed gebruiken om er op te broeden. Door deze vlotjes is er al jaren een stabiele populatie van 140 broedparen in de Gelderse Poort. Daan: “Dat uitleggen van de vlotjes gebeurt echt al jarenlang overal in Nederland. Het aanpassen van de nestplaatsen om er optimale broedeilandjes van te maken blijft in ontwikkeling.” Daan is Senior Boswachter Publiek in de Gelderse Poort.
De zwarte stern overwintert in Zuid Afrika en vliegt in voorjaar 4000 km naar Noord Europa om er te broeden. Ook in Nederland vindt de vogel een broedgebied. Daan: “Je ziet ze vooral in ondiepe, zoete tot brakke moerassen en wateren, bijvoorbeeld langs de rivieren, maar ook in Drenthe en in de Weerribben. In de Gelderse Poort willen we ze ook graag laten broeden. Zo’n 30 jaar geleden was de zwarte stern nog een algemene soort. Ze broeden het liefst op krabbenscheren. Deze drijvende waterplant heeft getande zwaardvormige bladeren. Daardoor biedt het de vogels bescherming van beneden, tegen bijvoorbeeld snoeken, en van boven, tegen de roofvogels. Helaas is het aantal krabbenscheren en natuurlijke broedplaatsen in Nederland sterk afgenomen. Hierdoor nam ook het aantal zwarte sterns af en kwam het diertje op de rode lijst te staan. Om de vogels weer een veilige broedplaats te geven, kwam iemandop het idee om de dieren te helpen met vlotjes, gemaakt van hout of kunststof. De vlotjes worden jaarlijks op verschillende plekken in Nederland uitgelegd. Uitleggen wil zeggen dat we ze inrichten met grasmatjes en wat ander organisch materiaal. We hebben ondervonden dat we de grasmatjes beter ondersteboven op de eilandjes kunnen leggen. Het gras groeit anders namelijk te hoog voor de kleine vogeltjes. De bouwsels worden vaak in rijen van vijf of zes aan elkaar vastgemaakt met een touw, strakgetrokken in het water, aan het einde van dat touw verzwaard met een steen en zo verankerd in de bodem van de plas. Vaak zoekt de stern nog wat eigen materiaal om het nest helemaal af te maken. De zwarte stern is een kolonievogel, ze broeden in vrij grote groepen bij elkaar. Daarom leggen we meerdere vlotjes in een plas uit.” Daan: “Het is best bijzonder om deze stern te kunnen zien. Afgezien dat het een beschermde vogelsoort is, zijn ze maar een korte periode, ongeveer drie maanden, in het broedgebied te vinden. Daarna trekken ze massaal naar het IJsselmeer, om vandaaruit in grote groepen weer naar Zuid Afrika te trekken. Het is van belang dat we op tijd de vlotjes in het voorjaar uitleggen, ook niet te vroeg, omdat dan andere vogels, zoals eenden, ze in beslag nemen. Om dat te voorkomen worden in sommige gebieden, zoals ook verderop in de Jezuïetenwaai, de vlotjes voorzien van een omheining. De zwarte stern legt ongeveer drie eitjes, gemiddeld komen er 1,5 uit. Na het broedseizoen halen we de vlotjes weer op, we verwijderen de touwen, maken ze schoon en slaan ze op tot het volgende voorjaar.” Meer informatie over de zwarte stern: https://www.vogelbescherming.nl/.
Elke tweede maandag van de maand is er een ‘Rafel van de maand’ bij RTV Connect in Kijk op de samenleving. De Zevenaar, Duiven en Westervoort Post besteden aandacht aan deze Rafel in elke laatste editie van de maand. Meer informatie: https://www.rafelroutes.nl/.
