Keten Dementie de Liemers opent ogen tijdens netwerkbijeenkomst: ‘Er kunnen nieuwe talenten ontdekt worden’

LIEMERS - De cijfers liegen er niet om. Op basis van het bevolkingsonderzoek van 2021 telt Nederland naar schatting 290.000 mensen die aan dementie lijden. Daarvan heeft zeventig procent de ziekte van Alzheimer en 15.000 mensen zijn jonger dan 65 jaar. Dementie is een ziekte die grote impact heeft op de patiënt, maar ook op zijn omgeving. Keten Dementie de Liemers, een samenwerkingsverband van zorg- en welzijnsorganisaties, organiseerde op 19 mei een netwerkbijeenkomst in de Ogtent in Duiven.

Door Alie Engelsman 

Ongeveer 55 mensen hoorden de interessante lezingen en bezochten de informatiemarkt. Daarna konden de zorg- en welzijnsmedewerkers met elkaar doorpraten over het thema ‘Daginvulling voor mensen met dementie’.
Netwerkcoördinator Alie Fokkens leidde de bijeenkomst. “Dementie is een erg actueel onderwerp. Er is veel gaande rondom de zorg voor de patiënten en de inzet van de hulpverleners.” Daphne Mensink, coördinator Radicale Vernieuwing Zorg bij Sensire, liet zien hoe belangrijk het is dat mensen met dementie hun dagen zinvol kunnen invullen. “Het gaat om wat de cliënt zelf wil en wat hij nog kan. Vaak wordt er nog gekeken wat de cliënt heeft gedaan, maar er kunnen ook nieuwe talenten ontdekt worden.” Ze geeft het voorbeeld van een man die bij Philips werkte en nu kinderen op scholen voorleest, iets wat hij nog goed kan en waar hij voldoening in heeft. Het valt niet mee om de beperkingen die dementie oplegt te accepteren blijkt uit voorbeelden tijdens de netwerkbijeenkomst. Een man met een topfunctie bij de politie kreeg de diagnose dementie toen hij nog maar 58 was. Geëmotioneerd vertelt hij in een filmfragment hoe hij zijn baan op moest geven, omdat het niet meer ging. Via de organisatie DemenTalent doet hij nu vrijwilligerswerk. Hij is daar blij mee en noemt het zelfs levensverlengend. 

Lusteloosheid

Nog teveel mensen met dementie zitten doelloos thuis of gaan naar een ‘gewone’ dagbesteding. Het gevoel om, ondanks de beperkingen, zinvol bezig te zijn in de maatschappij helpt onder meer bij depressie en lusteloosheid. Het begeleiden van deze mensen naar een zinvolle daginvulling vraagt echter wel het een en ander van hulpverleners. Zo kan een nieuwe werkplek bedreigend zijn voor iemand met dementie. Daphne gaf een voorbeeld van een man die aan het werk wilde bij de opbouw van een theater, maar zijn angst moest overwinnen voor de zaagmachine. Gelukkig zijn er organisaties die er open voor staan om mensen met dementie een plek te geven, maar ze zien ook vaak beren en hobbels op hun pad. Het is maatwerk en dat vraagt veel individuele begeleiding. Dat geldt ook voor de verpleeghuizen waar mensen met dementie worden opgenomen. Nog te vaak betekent verhuizen naar een verpleeghuis dat de bewoner, vaak een oudere, niet meer kan meedoen aan het verenigingsleven. Gelukkig wordt ook daarin naar creatieve oplossingen gezocht bleek tijdens de netwerkbijeenkomst.

Muziekvereniging

Mariëtte van Raalte deed, in het kader van haar opleiding Toegepaste Gerontologie, onderzoek naar wat een muziekvereniging kan doen om oudere leden actief betrokken te houden bij het verenigingsleven. Ze voerde het onderzoek uit in opdracht van de KNMO (Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie). Uit een online enquête bleek dat oudere mensen vooral de gezelligheid, de ontspanning, plezier en de sociale contacten belangrijk vinden.
Mariëtte heeft mooie aanbevelingen gedaan om ouderen, waaronder ook mensen met dementie, te blijven betrekken bij muziekverenigingen. Orkesten kunnen inspelen op de behoefte van de oudere leden door bijvoorbeeld projectensembles in te zetten en veranderingen van een prestatiegericht naar een meer recreatief orkest. Ook kan gedacht worden aan overdagorkesten. In aansluiting op het verhaal van Mariëtte melden Karin den Otter en Willeke van Aken, beide vrijwilligers bij Alzheimer Nederland, dat er in Kilder een orkest opgericht zal worden voor mensen die lijden aan dementie. Het initiatief wordt ondersteund door de KNMO.
Hanny Kemper en Cindy de With zijn casemanagers dementie bij Keten Dementie de Liemers. Hanny: “We begeleiden het hele systeem rondom de mens met dementie. Het is een hele brede functie. Je hebt met veel mensen te maken. Je moet weten hoe de wet- en regelgeving in elkaar zit, hoe de familieverhoudingen zijn, financiële vergoedingen en noem maar op.” Cindy vult aan: “Daarom is zo’n netwerkbijeenkomst belangrijk. Je ontmoet dan ook de zorg- en welzijnsmedewerkers, instanties die erbij betrokken zijn, zoals de WMO, eigenlijk het hele netwerk waar je mee samenwerkt. ” Hanny: ”Er is geen verwijzing nodig om ons in te schakelen. Een melding van een familielid of een buurvrouw kan al voldoende zijn om in gesprek te gaan met de cliënt.” Alles gaat altijd wel in overleg met de cliënt. Cindy: “Hij kan misschien op het werk niet meer zijn functie uitoefenen, maar misschien is er een aanpassing mogelijk of kan hij minder uren gaan werken. Het is een mooie mindset voor de toekomst, als we mee denken met de cliënt over hoe hij nog mee kan blijven draaien in de maatschappij.”
Hanny: “We kijken wel naar hoe iemand altijd heeft geleefd. Als iemand altijd bewust heeft gekozen om alleen te leven, dan moet je hem ook niet aansporen om het verenigingsleven in te gaan. Aan de andere kant kan een opname in een verpleeghuis mensen ook opfleuren. De wens en de behoefte van de cliënt staat altijd centraal.” Cindy: “Het is belangrijk om daar al in een vroeg stadium over te praten. Zo kan een cliënt zelf bepalen in welke omgeving hij wil wonen als opname noodzakelijk wordt.”

Deur op een kier

‘De deur op een kier’ blijft een goed onderwerp om over te praten en discussiëren. Alie Fokkens: “De wetgeving is veranderd sinds 2021. Mensen met dementie mogen niet zomaar in een gesloten instelling worden opgenomen. Dat betekent dat verpleeghuizen open deuren moeten hebben.”
Thea Wassink, Senior Communicatieadviseur bij Keten Dementie de Liemers, vulde aan: “Mensen hebben veel mitsen en maren, maar er is veel mogelijk tegenwoordig om het vrijer bewegen van cliënten mogelijk te maken, denk maar aan alarm- en registratiesystemen. Iemand met dementie moet je niet opsluiten in een kamer, maar iemand moet, mits dat uiteraard mogelijk is, naar buiten kunnen om gewoon even een kopje koffie in het dorp te gaan drinken. Ook dat is kwaliteit van leven.”

Meer informatie:
https://ketendementiedeliemers.nl