Toon Janssen is idolaat van hengelsport: ‘Een beleving waarbij alle zintuigen opengaan’

ZEVENAAR - Toon Janssen is al zeven jaar bestuurslid van Hengelsportvereniging (HSV) De Breuly in Zevenaar. Nu is hij penningmeester. Hij werd lid van de vereniging in de jaren 60 en heeft een paar jaar ‘gemist’, toen hij studeerde en zich met andere zaken bezig hield. Daarna pakte hij de draad weer op. Turend over het kalme water van de plas bij de Panoven vertelt hij zijn verhaal. “Sportvissen kun je op veel verschillende manieren doen en iedere visser haalt er op zijn of haar manier de passie uit.”

Door Alie Engelsman

Toon, geboren in Babberich, opgegroeid in Zevenaar, ging als jochie van tien al mee vissen met zijn vader en grootvader. “Dat was toen nog bij Landgoed/kasteel Halsaf, waar mijn opa wel eens wat tuinklussen deed. Daar mochten we vissen in de grote vijver op het landgoed. Voor zo’n visuitje moesten we vroeg uit de veren. De avond er voor werd alles zorgvuldig voorbereid, hengels werden gecontroleerd, pieren werden gevangen, er werd aas gemaakt van bijvoorbeeld havermout en allerlei geheime ingrediënten. We gingen ’s ochtends op pad in het pikkedonker.
Al vissend de zon op zien komen was de ultieme visbeleving, volgens mijn vader. En het was ook prachtig, bijna magisch: de zon die op kwam, vaak lag er nog een laag mist op het water, die dan in de loop van de ochtend oploste. Je zag de natuur ontwaken, vogels begonnen te fluiten, je ontdekte de geuren en kleuren van de waterplanten. Dat één zijn met de natuur, de rust, alle zintuigen die open gaan, dat vind ik zo mooi aan de hengelsport. En natuurlijk de spanning of er een vis zal bijten.”

Terug in het water

Tegenwoordig gooit Toon, met zorg, de vissen die hij vangt terug in het water. Hij leert ook kinderen om verantwoord met de dieren om te gaan. “Vroeger werden de vissen meestal meegenomen naar huis, voor de pot. Vooral de zeelt en de karper waren gewild, vanwege de smaak. We vingen ook wel blankvoorntjes, kleine visjes. Die gooiden we vaak terug tot mijn oma ze graag wilde hebben. Zij legde ze dan in in het zuur, fermenteren noemen ze dat nu. Mijn grootouders waren van de generatie dat er geen eten verspild werd. Tegenwoordig eet ik bijna geen vis meer, behalve dan de vissen die ik vang als ik aan het zeevissen ben, een hele andere tak van sport. De schollen en de botten die ik dan vang neem ik altijd wel mee.”

Met de vispas van HSV De Breuly mag in een aantal wateren in Zevenaar worden gevist. De mooiste plekken zijn wel de plas bij de Panoven en de Breuly, waar de hengelsportvereniging zijn naam aan ontleent. De plassen zijn ontstaan door kleiafgravingen voor de steenfabriek. 

‘Al vissend de zon op zien komen was de ultieme visbeleving, volgens mijn vader’

“Toen ik jong was stond er een enorme vuilnisbelt en het water was niet meer dan een modderpoel. In de jaren 70 kwam er veel geld vrij voor de binnenvisserij. De toenmalige voorzitter van HSV De Breuly, Jan Jansen, heeft samen met de gemeente een plan ingediend om de plassen te renoveren. De grond moest helemaal gesaneerd worden. In die tijd werd nog vis gevangen voor consumptie, dus er werden strenge eisen gesteld aan het viswater.” 

Turmac

Toon werd lid van de hengelsportvereniging omstreeks 1965. Eigenlijk kwam toen de hengelsport pas goed op gang. “Mensen die in de fabrieken en bij de douane werkten kregen meer vrije tijd, door de invoering van de vijfdaagse werkweek en hadden zij ook meer te besteden. Net als andere verenigingen groeide en bloeide HSV De Breuly. Ik geloof dat in het begin zo’n beetje de helft van de leden bij de Turmac in Zevenaar werkte. Dat had ook een voordeel. Er was behoefte aan steigers langs het water. De kratten waar de tabaksbalen in vervoerd werden waren van prima hout en dat werd gebruikt om een betere visstek te maken.”

‘Oldschool’

Voor Toon gaat vissen vooral om de rust en het buiten zijn in de natuur. “Ik vis ‘oldschool’, met een gewone vaste hengel. Als er een vis bijt is dat leuk, vang ik niets, dan is dat ook prima. Je hebt ook karpervissers, die proberen, met soms hightech-methodes, de grootste vis te vangen en daarmee op de foto gaan. Er zijn communities waar ze de karpers een naam geven en bijvoorbeeld aan elkaar doorgeven dat ze Pietje29 weer eens gevangen hebben.
Of meervalvissers, die vissen met pieren aan een tros en een kwakhout om geluid te maken. Zij maken er een competitie van om de grootste meerval te vangen. En zo zijn er verschillende manieren van sportvissen.”

Visuitje voor ouderen

Via de hengelsportvereniging deelt Toon zijn passie voor vissen met bijzondere doelgroepen.
Toen hij, drie jaar geleden, door de Hengelsport Federatie Midden Nederland werd benaderd voor het landelijke Samen vissen-project wilde hij daar graag aan meewerken. “Via Samen Vissen maken we voor bewoners van zorgcentra van de Liemerije vier keer per jaar een visuitje mogelijk. Ik heb ook een tijdje kinderen via bureau Jeugdzorg meegenomen om te vissen en later via Buurtgezinnen. Daar zitten bijvoorbeeld jongens en meisjes bij met een autismestoornis of psychische problemen. Het is heel mooi om te zien hoe deze kinderen, die in hun dagelijks leven gedragsproblemen laten zien, helemaal zen worden tijdens het vissen. We geven bovendien nachtvergunningen uit, bijvoorbeeld aan mensen die lijden aan PTTS of depressies. Ik vind het geweldig om te zien wat sportvissen kan betekenen voor een mens.”

Netwerken

Niet alleen voor het sportvissen zit Toon bij de hengelsportvereniging. Tegenwoordig haalt hij ook passie uit het netwerken. “Als je wat wilt bereiken, zoals het Samen Vissen, dan kun je niet zonder een goed netwerk. Je hebt dan te maken met Sportvisserij Nederland, de Hengelsport Federatie, maar ook met begeleiders uit de zorgcentra. 

‘Ik vind het geweldig om
te zien wat sportvissen kan betekenen
voor een mens’

Voor de aanleg van het multifunctioneel pad, was onlangs is geopend, werkten we weer samen met Sportakkoord en Gehandicapten zorg. Het geeft echt een kick als je deel uitmaakt van zo’n netwerk en kunt bijdragen om dat in stand kunt houden.”